NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
عِيسَى بْنُ
مُحَمَّدٍ
الرَّمْلِيُّ
حَدَّثَنَا
ضَمْرَةُ
عَنْ السَّيْبَانِيِّ
عَنْ أَبِي
سُكَيْنَةَ
رَجُلٌ مِنْ
الْمُحَرَّرِينَ
عَنْ رَجُلٍ
مِنْ أَصْحَابِ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
عَنْ النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ أَنَّهُ
قَالَ دَعُوا
الْحَبَشَةَ
مَا وَدَعُوكُمْ
وَاتْرُكُوا
التُّرْكَ
مَا تَرَكُوكُمْ
Ashâb-ı kiramdan birisi,
Rasûlullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir.
"Size
dokunmadıkları müddetçe siz de Habeşlere dokunmayın. Sizi terkettikleri
müddetçe siz de Türkleri terkedin. Onlara sataşmayın.”
İzah:
Nesâî, Cihâd
Görüldüğü üzere Hz.
Nebi (s.a.v.) efendimiz müslümanlara, kendilerine sataşmadıkları müddetçe
Habeşleri ve Türkleri kendi haline bırakmalarını, onlarla savaşmamalarını
emretmiştir. Şüphesiz hadiste kastedilen, henüz islamiyeti kabul etmemiş olan
Türkler ve Habeşlilerdir.
Hadiste başka milletlerin
değil de Habeşlerle Türklerin bahse konu ediliş sebebini Tıbî şöyle izah eder:
"Çünkü Habeş ülkesi ile islam ülkesi arasında Büyük çöller, boşluklar
vardır. Dolayısıyla fazla yorgunluğa sebep olacağından dolayı müslümanlara
onların ülkelerine girme külfeti yüklememiştir. Ayrıca 4309 nolu hadiste
geleceği üzere Rasûlullah Ka'be'yi Habeşlilerin yıkacağını haber vermiştir. Bu,
Habeşlilerin savaş-da sakınılması gereken bir millet olduğuna delalet eder.
Türklere gelince savaşçı bir millettirler. Ülkeleri de soğuktur. İslam ordusu
ise sıcak memlekette yaşamaktadır. İşte bu yüzden müslümanlara saldırmadıkları
müddetçe Türklerle savaşa girilmemesi emredilmiştir.
Hadisten anladığımıza
göre, Türkler ve Habeşlerle savaşmaktan kaçınılması tavsiyesi bu milletlerin
müslümanlara saldırmamaları hali ile kayıtlıdır. Ama müslümanlara saldırırlar,
zorla İslam ülkesine girerlerse o zaman savaşmaktan kaçımlamaz. Çünkü bu
durumda savaşmak farzı ayın, önceki durumda ise farz-ı kifayedir. Hz. Nebiin
"Sizi terkettikleri müddetçe onları terkediniz" sözü buna delalet
etmektedir.
Bezi müellifi,
hadisteki bu ifadeyi gözönüne alarak, nehyin vücûba değil, ibâhaya delâlet
ettiğini söyler.
Burada şöyle bir şey
akla gelebilir: Kur'ân-ı Kerim'de "tüm müşriklerle
savaşın...[Tevbe 36]
buyurulmaktadır. Ayet hiç bir milleti ayırmadan, Allah'a şirk koşan bütün
kâfirlerle savaşmayı emretmektedir. Hadiste ise iki millet bu emrin dışında
tutulmuştur. Bu hal, hadisin ayete zıt olduğu izlenimini verebilir.
Aliyyü'l - Kari bu
konuya işaretle şöyle demektedir: "Ayet mutlaktır. Hadis mukayyedtir.
Mutlak mukayyede hamlolunur. Hadis ayeti tahsis etmektedir. Nitekim mecusiler
konusunda da hadis ayeti tahsis etmiştir. Mecusiler kafir (müşrik) dir. Buna
rağmen müslümanlar, "Onlara ehli kitaba yaptığınız gibi muamele
ed'in" hadisinden dolayı mecûsilerden cizye almışlardır."